પોસ્ટ ઓફિસ PPF સ્કીમ: ટેક્સ-ફ્રી વ્યાજ સાથેનો સુરક્ષિત રોકાણ વિકલ્પ
રોકાણની દુનિયામાં લોકો હંમેશાં એવા વિકલ્પોની શોધમાં હોય છે જે સુરક્ષિત હોય અને સાથે સાથે સારું વળતર પણ આપે. શેરબજારમાં રોકાણથી ઊંચો નફો મળી શકે છે, પરંતુ તેમાં જોખમ પણ એટલું જ વધારે હોય છે. આવા સમયે, સરકાર દ્વારા સમર્થિત પોસ્ટ ઓફિસની સ્મોલ સેવિંગ સ્કીમ્સ લોકો માટે સૌથી વધુ વિશ્વસનીય અને સલામત વિકલ્પ ગણાય છે. આમાંની એક સૌથી લોકપ્રિય સ્કીમ છે પબ્લિક પ્રોવિડન્ટ ફંડ (PPF). આ લેખમાં, અમે PPF સ્કીમની વિગતો, તેના ફાયદા, રોકાણની મર્યાદાઓ, વળતરની ગણતરી અને અન્ય મહત્વની બાબતોની ચર્ચા કરીશું.
PPF સ્કીમ શું છે?
પબ્લિક પ્રોવિડન્ટ ફંડ (PPF) એ ભારત સરકાર દ્વારા 1968માં શરૂ કરાયેલી એક લાંબા ગાળાની બચત અને રોકાણ યોજના છે. આ સ્કીમનો મુખ્ય ઉદ્દેશ લોકોને નાની બચત દ્વારા નાણાકીય સુરક્ષા પ્રદાન કરવાનો છે. PPF એકાઉન્ટ પોસ્ટ ઓફિસ અથવા નિયુક્ત બેંકોમાં ખોલી શકાય છે, અને તે ખાસ કરીને ટેક્સ-ફ્રી વ્યાજ અને સરકારી ગેરંટીના કારણે લોકોમાં ખૂબ લોકપ્રિય છે.
PPF સ્કીમની વિશેષતાઓ
PPF સ્કીમ ઘણી આકર્ષક વિશેષતાઓ ધરાવે છે, જે તેને રોકાણનો શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ બનાવે છે:
-
ટેક્સ-ફ્રી વ્યાજ: PPF એકાઉન્ટ પર મળતું વ્યાજ સંપૂર્ણપણે ટેક્સ-ફ્રી હોય છે. હાલમાં, PPF પર 7.1%નો વાર્ષિક વ્યાજદર મળે છે, જે દર વર્ષે કમ્પાઉન્ડ થાય છે. આનો અર્થ એ થયો કે તમે જે વ્યાજ કમાઓ છો તેના પર તમારે કોઈ ટેક્સ ચૂકવવો નહીં પડે.
-
લાંબા ગાળાનું રોકાણ: PPF એકાઉન્ટનો લોક-ઇન પીરિયડ 15 વર્ષનો હોય છે. આ લાંબા ગાળાની બચત માટે યોગ્ય છે, ખાસ કરીને નિવૃત્તિનું આયોજન કરવા માટે.
-
વિસ્તરણનો વિકલ્પ: 15 વર્ષની મેચ્યોરિટી પછી, તમે એકાઉન્ટને 5-5 વર્ષના બ્લોકમાં આગળ વધારી શકો છો, જેનાથી તમે વધુ લાંબા સમય સુધી ટેક્સ-ફ્રી વ્યાજનો લાભ લઈ શકો છો.
-
સરકારી ગેરંટી: PPF એક સરકારી યોજના હોવાથી, તેમાં રોકાણ સંપૂર્ણપણે સલામત છે. તમારા રોકાણ પર કોઈ જોખમ નથી, અને તમને નિશ્ચિત વળતર મળે છે.
-
ટેક્સ બેનિફિટ: PPF એકાઉન્ટમાં જમા કરેલી રકમ પર આવકવેરા અધિનિયમની કલમ 80C હેઠળ ₹1.5 લાખ સુધીની ટેક્સ છૂટ મળે છે. આનો અર્થ એ થયો કે તમે રોકાણ કરો છો તે રકમ, તેના પર મળતું વ્યાજ અને મેચ્યોરિટી પર મળતી રકમ – આ ત્રણેય ટેક્સ-ફ્રી છે.
PPF એકાઉન્ટ ખોલવા માટેની પાત્રતા
PPF એકાઉન્ટ ખોલવા માટે નીચેની શરતો છે:
-
વયસ્ક વ્યક્તિ: કોઈપણ ભારતીય નાગરિક, જે 18 વર્ષથી વધુ ઉંમરનું હોય, PPF એકાઉન્ટ ખોલી શકે છે.
-
બાળકો માટે: માતા-પિતા તેમના બાળકના નામે પણ PPF એકાઉન્ટ ખોલી શકે છે. જો કે, માતા-પિતા અને બાળકના એકાઉન્ટમાં મળીને રોકાણની મર્યાદા ₹1.5 લાખથી વધુ ન હોવી જોઈએ.
-
એક જ એકાઉન્ટ: એક વ્યક્તિ ફક્ત એક જ PPF એકાઉન્ટ ખોલી શકે છે. બહુવિધ એકાઉન્ટ ખોલવાની મંજૂરી નથી.
રોકાણની મર્યાદાઓ
PPF એકાઉન્ટમાં રોકાણની નીચેની મર્યાદાઓ છે:
-
ન્યૂનતમ રોકાણ: દર નાણાકીય વર્ષમાં ઓછામાં ઓછું ₹500 જમા કરવું જરૂરી છે.
-
મહત્તમ રોકાણ: દર નાણાકીય વર્ષમાં ₹1.5 લાખ સુધીની રકમ જમા કરી શકાય છે.
-
જમા કરવાની રીત: તમે રોકાણ એકસાથે અથવા હપ્તામાં (મહત્તમ 12 હપ્તા પ્રતિ વર્ષ) કરી શકો છો.
PPF એકાઉન્ટના નિયમો
-
મેચ્યોરિટી: PPF એકાઉન્ટ 15 વર્ષમાં મેચ્યોર થાય છે. આ સમયગાળો એકાઉન્ટ ખોલવાના નાણાકીય વર્ષથી શરૂ થાય છે.
-
આંશિક ઉપાડ: 7મા નાણાકીય વર્ષથી આંશિક ઉપાડની મંજૂરી છે, પરંતુ ચોક્કસ શરતોને આધીન.
-
લોન સુવિધા: 3જા નાણાકીય વર્ષથી 6ઠ્ઠા નાણાકીય વર્ષ સુધી PPF એકાઉન્ટના બેલેન્સના 25% સુધી લોન લઈ શકાય છે.
-
એકાઉન્ટ બંધ કરવું: 15 વર્ષ પહેલાં એકાઉન્ટ બંધ કરવા માટે ખાસ પરિસ્થિતિઓ (જેમ કે ગંભીર બીમારી અથવા શિક્ષણ માટે) જરૂરી છે.
25 વર્ષમાં કેટલું વળતર મળશે?
PPF એકાઉન્ટનું સૌથી મોટું આકર્ષણ એ છે કે તે લાંબા ગાળે મોટું ફંડ બનાવવામાં મદદ કરે છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો તમે દર મહિને ₹11,000 (એટલે કે વાર્ષિક ₹1,32,000) PPF એકાઉન્ટમાં રોકાણ કરો, તો 25 વર્ષ પછી તમને નીચે મુજબનું વળતર મળશે (7.1% વ્યાજદરના આધારે):
-
કુલ રોકાણ: ₹33 લાખ (25 વર્ષ × ₹1.32 લાખ)
-
વ્યાજથી મળેલી આવક: ₹57.71 લાખ
-
કુલ મેચ્યોરિટી રકમ: ₹90.71 લાખ
આ ગણતરી દર્શાવે છે કે નિયમિત બચત અને કમ્પાઉન્ડિંગની શક્તિના કારણે તમે લાંબા ગાળે નોંધપાત્ર નાણાકીય ફંડ બનાવી શકો છો.
PPF સ્કીમના ફાયદા
-
સુરક્ષા: સરકારી યોજના હોવાથી રોકાણ સંપૂર્ણ સલામત છે.
-
ટેક્સ લાભ: રોકાણ, વ્યાજ અને મેચ્યોરિટી રકમ પર ટેક્સ છૂટ (EEE – Exempt, Exempt, Exempt).
-
લાંબા ગાળાની બચત: નિવૃત્તિ, બાળકોનું શિક્ષણ કે લગ્ન જેવા મોટા નાણાકીય લક્ષ્યો માટે આદર્શ.
-
લવચીકતા: નાની રકમથી શરૂઆત કરી શકાય છે, અને હપ્તામાં રોકાણનો વિકલ્પ છે.
PPF સ્કીમની મર્યાદાઓ
-
લોક-ઇન પીરિયડ: 15 વર્ષનો લાંબો લોક-ઇન સમયગાળો એવા લોકો માટે અનુકૂળ નથી જેઓ ટૂંકા ગાળાનું રોકાણ ઇચ્છે છે.
-
મર્યાદિત રોકાણ: વાર્ષિક ₹1.5 લાખની મર્યાદા ઊંચું રોકાણ કરવા માંગતા લોકો માટે નાકાફી હોઈ શકે.
-
વ્યાજદરમાં ફેરફાર: વ્યાજદર સરકાર દ્વારા નક્કી થાય છે અને તે સમયાંતરે બદલાઈ શકે છે.
PPF એકાઉન્ટ કેવી રીતે ખોલવું?
PPF એકાઉન્ટ ખોલવું ખૂબ સરળ છે:
-
અરજી ફોર્મ: નજીકની પોસ્ટ ઓફિસ અથવા નિયુક્ત બેંકમાંથી PPF એકાઉન્ટ ખોલવાનું ફોર્મ મેળવો.
-
દસ્તાવેજો: KYC દસ્તાવેજો (જેમ કે આધાર કાર્ડ, પાન કાર્ડ, એડ્રેસ પ્રૂફ) અને પાસપોર્ટ સાઇઝનો ફોટો આપવો.
-
શરૂઆતનું રોકાણ: ઓછામાં ઓછું ₹500નું રોકાણ કરીને એકાઉન્ટ ખોલો.
-
નોમિની: એકાઉન્ટ ખોલતી વખતે નોમિનીની વિગતો આપો.
PPF કોના માટે યોગ્ય છે?
PPF સ્કીમ એવા લોકો માટે આદર્શ છે જેઓ:
-
સલામત અને નિશ્ચિત વળતર ઇચ્છે છે.
-
લાંબા ગાળાની બચતનું આયોજન કરી રહ્યા છે, જેમ કે નિવૃત્તિ, બાળકોનું શિક્ષણ કે લગ્ન.
-
ટેક્સ બચાવવા માંગે છે.
-
ઓછા જોખમવાળા રોકાણની શોધમાં છે.
નિષ્કર્ષ
પોસ્ટ ઓફિસની PPF સ્કીમ એક એવો રોકાણ વિકલ્પ છે જે સુરક્ષા, ટેક્સ લાભ અને લાંબા ગાળાની બચતનું સંયોજન પૂરું પાડે છે. 7.1%ના કમ્પાઉન્ડ વ્યાજદર અને ટેક્સ-ફ્રી વળતરના કારણે, આ યોજના નાણાકીય આયોજન માટે એક શ્રેષ્ઠ પસંદગી છે. જો તમે નિયમિત બચત કરીને મોટું ફંડ બનાવવા માંગો છો, તો PPF એકાઉન્ટ તમારા માટે યોગ્ય વિકલ્પ હોઈ શકે છે. વધુ માહિતી માટે, તમે નજીકની પોસ્ટ ઓફિસ અથવા બેંકનો સંપર્ક કરી શકો છો.
Also Read:-