GSTમાં મોટો ફેરફાર! હવે કાર, ટ્રેક્ટર, સ્ટેશનરી અને દૂધના ઉત્પાદનો થશે સસ્તા

નવી દિલ્હી, ૨૨ સપ્ટેમ્બર ૨૦૨૫: ભારતમાં જીએસટી (ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસિસ ટેક્સ) વ્યવસ્થામાં આજથી મોટો ફેરફાર થયો છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વમાં કેન્દ્ર સરકારે ‘નેક્સ્ટ જનરેશન જીએસટી રિફોર્મ્સ’ની જાહેરાત કરી છે, જે ૨૦૧૭ પછીની સૌથી મોટી કરદરમાં ઘટાડાની કાર્યવાહી છે. આ ફેરફારો નવરાત્રિના પ્રારંભ સાથે જ અમલમાં આવ્યા છે, જેનાથી લોકોને તહેવારોના મોકળા દરમિયાન આર્થિક રાહત મળશે. કુલ ૧૮%થી વધુ વસ્તુઓ પર કરમાં ઘટાડો થયો છે, જેમાં કાર, ટ્રેક્ટર, સ્ટેશનરી અને દૂધના ઉત્પાદનોનો સમાવેશ થાય છે. આ ફેરફારોથી ગ્રાહકોના જીપબુકમાં દર મહિને ૫૦૦થી ૧,૦૦૦ રૂપિયા સુધીની બચત થશે.

જીએસટી સ્લેબમાં સરળતા: ૦%, ૫% અને ૧૮%ની નવી વ્યવસ્થા

આગળની જીએસટી કાઉન્સિલની બેઠકમાં નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો કે જટિલ ૬-સ્તરીય કરવ્યવસ્થા (૦%, ૫%, ૧૨%, ૧૮%, ૨૮% અને ૨૮%+સેસ)ને બદલે હવે માત્ર ત્રણ મુખ્ય સ્લેબ રહેશે: ૦% (નિલ રેટ), ૫% (મેરિટ રેટ) અને ૧૮% (સ્ટાન્ડર્ડ રેટ). આ ફેરફારથી ૩૩ જીવનરક્ષક દવાઓ, શૈક્ષણિક સાધનો અને આવશ્યક વસ્તુઓ પર કર બિલકુલ નહીં લાગે. વિશેષજ્ઞોના મતે, આથી વ્યવસાયોમાં વિવાદો ઘટશે અને કર વસૂલી વધુ પારદર્શક બનશે. અર્થમંત્રી નિર્મલા સીતારામણે કહ્યું, “આ સુધારા આત્મનિર્ભર ભારતને મજબૂત કરશે અને મધ્યમ વર્ગને રાહત આપશે.”

કાર અને વાહનો: મધ્યમ વર્ગ માટે મોટી રાહત

આગળ કારો પર ૨૮%ના ઊંચા કરને ઘટાડીને ૧૮% કરવામાં આવ્યો છે, જેનાથી નાની અને મધ્યમ કારોની કિંમતમાં ૫,૦૦૦થી ૨૦,૦૦૦ રૂપિયા સુધીની ઘટાડો થશે. ઉદાહરણ તરીકે, મારુતિ સુઝુકીની સ્વિફ્ટ જેવી કારની એક્ઝ-શોરૂમ કિંમતમાં ૮-૧૦%ની ઘટાડો જોવા મળશે. ઇલેક્ટ્રિક વાહનો પર ૫%નો કર જણાવવામાં આવ્યો છે, જે ઇવી અપનાવવાને પ્રોત્સાહન આપશે. ઓટો ઇન્ડસ્ટ્રીના અધિકારીઓએ આગવી આવકારી છે, કહ્યું કે, “આથી તહેવારી મોકળા દરમિયાન વેચાણમાં ૨૫% વધારો થશે.” મહિંદ્રા અને ટાટા જેવી કંપનીઓએ પણ કિંમતોમાં તાત્કાલિક ઘટાડો જાહેર કર્યો છે.

ટ્રેક્ટર અને કૃષિ સાધનો: ખેડૂતો માટે ખુશખબર

ખેતીમાંટ અને ગ્રામીણ અર્થતંત્રને મજબૂત કરવા ટ્રેક્ટર, હાર્વેસ્ટર, સિંચાઈ પંપ અને ખેતીના અન્ય સાધનો પર કર ૧૨%થી ઘટીને ૫% થયો છે. આથી એક ટ્રેક્ટરની કિંમતમાં ૨૦,૦૦૦થી ૫૦,૦૦૦ રૂપિયાની બચત થશે. ટ્રેક્ટરના ભાગો જેમ કે વ્હીલ રિમ, બ્રેક અને બમ્પર પર પણ ૫% કર લાગશે. ખેડૂત સંગઠનોએ આ નિર્ણયને ‘ગ્રામીણ વિકાસની મોટી પગલું’ ગણાવ્યું છે. ગુજરાત જેવા રાજ્યોમાં જ્યાં ટ્રેક્ટરનો વ્યાપક ઉપયોગ થાય છે, ત્યાં આથી ખેતીના ખર્ચમાં ૧૫%ની ઘટાડો થશે, જે ઉત્પાદન વધારશે અને ખોરાકની કિંમતોને નિયંત્રિત કરશે.

સ્ટેશનરી: શિક્ષણને સસ્તું અને સુલભ બનાવવું

બાળકોના શિક્ષણને પ્રોત્સાહન આપવા પેન્સિલ, નોટબુક, ગ્લોબ, ઇરેઝર, મેપ અને અન્ય સ્ટેશનરી વસ્તુઓ પર કર ૧૨%થી ઘટીને ૦% (નિલ) થયો છે. આથી એક પરિવારના બાળકો માટે વાર્ષિક ૧,૦૦૦થી ૨,૦૦૦ રૂપિયાની બચત થશે. શિક્ષણ મંત્રાલયે કહ્યું કે, “આ નિર્ણયથી ગરીબ અને મધ્યમ વર્ગના માતા-પિતાના બોજને હળવો કરશે.” ઓનલાઈન અને ઓફલાઈન સ્ટોર્સ પર આજથી જ કિંમતો ઘટી જશે, જે શાળા શરૂઆતના સમયમાં ખાસ ઉપયોગી છે.

દૂધના ઉત્પાદનો: રોજિંદા જીવનમાં રાહત

દૂધ આધારિત ઉત્પાદનો જેમ કે ઘી, માખણ, ચીઝ, ડેરી સ્પ્રેડ અને બટરઓઇલ પર કર ૫%થી ઘટીને ૦% થયો છે. ઉદાહરણ તરીકે, ૧ લિટર ઘીની કિંમત ૪૦થી ૭૦ રૂપિયા ઘટશે (હવે ૬૧૦-૭૫૦ રૂપિયા), જ્યારે ૧૦૦ ગ્રામ માખણ ૪ રૂપિયા સસ્તું થશે (૫૮ રૂપિયા). આથી કુટુંબોના કિચન ખર્ચમાં ૧૦-૧૫%ની ઘટાડો થશે. ડેરી ઇન્ડસ્ટ્રીએ આગવી આવકારી છે, કહ્યું કે, “આથી ઉત્પાદન વધશે અને નિકાસમાં વધારો થશે.”

અન્ય લાભો અને અસર: તહેવારી મોકળામાં વેપારને બુસ્ટ

આ ફેરફારો વાહનો, ઇન્સ્યોરન્સ (લાઇફ અને હેલ્થ પોલિસી ૦%), હોટેલ રૂમ્સ (૭,૫૦૦ રૂપિયા સુધી ૫%) અને ઇલેક્ટ્રોનિક્સ જેમ કે ફ્રિજ, એસી પર પણ લાગુ પડશે. વિરોધીઓએ પણ આ નિર્ણયને સ્વાગત કર્યો છે, જોકે કેટલાક કહે છે કે ૪૦%ના સ્લેબમાં લક્ઝરી આઇટમ્સ મોંઘી થશે. આખરે, આ સુધારા ભારતીય અર્થતંત્રને વધુ સરળ અને સમાવેશી બનાવશે, જેનાથી ૨૦૨૬ સુધીમાં કર વસૂલીમાં ૧૫% વધારો થવાનો અંદાજ છે. લોકોને સલાહ છે કે તેઓ તેમના લોકલ ડીલર્સ પાસે તાત્કાલિક તપાસ કરે અને ફાયદો લે.